-
1 эләктереп алу
1) схва́тывать/схвати́ть2) перен. подхвати́ть, подхва́тывать -
2 эләктерү
перех.1) в разн. знач. зацепля́ть/зацепи́ть, прицепля́ть/прицепи́ть, подцепля́ть/подцепи́ть, сцепля́ть/сцепи́ть, нацепля́ть/нацепи́ть, уцепля́ть/уцепи́ть, захлёстывать/захлестну́ть || заце́п, заце́пка, зацепле́ние, прице́п, прице́пка, подце́пка, сцеп, сце́пка, сцепле́ниеҗиңне эләктерү — зацепи́ть рукава́
кулыннан эләктерү — схвати́ть (уцепи́ть) за́ руку
вагоннарны эләктерү — прицепля́ть (сцепля́ть) ваго́ны; произвести́ сцеп (сцепле́ние) ваго́нов
эләктерү ү җәбе — ви́лка сцепле́ния
тракторга чәчкечне эләктерү — подцепи́ть жа́тву к тра́ктору
балны кашык очы белән эләктерү — зацепи́ть мёд ко́нчиком ло́жки
элмәк белән эләктерү — захлестну́ть петлёй
2) застёгивать/застегну́ть, пристёгивать/пристегну́ть || застёгивание, пристёгиваниекүлмәк якасын эләктерү — застегну́ть во́рот руба́шки
каптырмаларны эләктерү — застегну́ть крючки́ ( куртки)
энә белән эләктерү — пристегну́ть иго́лкой (була́вкой)
каешларны эләктерергә! — пристегну́ть ремни́! ( в самолёте)
3) запира́ть/запере́ть, наки́дывать/наки́нутьсм. тж. элү 3)капканың келәсен эләктерү — наки́нуть крючо́к воро́т
4) задева́ть/заде́тьбүрекне ботакка эләктерү — заде́ть ша́пкой за сучо́к
5) в разн.; знач. хвата́ть, схва́тывать/схвати́ть, сца́пать прост. || захва́т, подхва́тнәрсә туры килсә шуны эләктерү — хвата́ть что попа́ло
яхшы җирләрне эләктерү — захвати́ть лу́чшие зе́мли
итәгеннән эләктерү — хвата́ть за подо́л
атның тезгенен эләктерү — схвати́ть по́вод коня́
әсирлеккә эләктерү — захвати́ть в плен
6) разг. пойма́ть, лови́ть, хвата́ть, схва́тывать/схвати́ть, заца́пать, сца́пать ( кого)качкыннарны эләктерү — слови́ть бе́глых (беглецо́в)
икенче көнне аны да эләктерделәр — на друго́й день и его́ схвати́ли
зур корбан балыгын эләктерү — пойма́ть кру́пного леща́
7) перен.; разг. достава́ть/доста́ть, раздобыва́ть/раздобы́ть, подцепля́ть/подцепи́ть, заполуча́ть/заполучи́ть прост.каян эләктердең бу китапны? — где доста́л э́ту кни́гу?
яхшы билет эләктерү — заполучи́ть хоро́ший биле́т
тел эләктерү — доста́ть (подцепи́ть) язы́к
яхшы хатын эләктерү — подцепи́ть хоро́шую жену́
8) перен.; разг. заража́ться/зарази́ться (какой-л. болезнью); хвата́ть, схва́тывать/схвати́ть, подхва́тывать/подхвaти́ть, подцепля́ть/подцепи́ть (грипп, насморк, лихорадку)9) перен.; разг.; ирон. и шутл. хвата́ть/схвати́ть, зараба́тывать/зарабо́тать, получа́ть/получи́ть разг. (выговор, тройку, порицание, наказание)камчы эләктерү — получи́ть кнут
10) перен.; разг. продёргивать/продёрнуть, высме́ивать/вы́смеять, газетага эләктерү продёрнуть в газе́тефельетонга эләктерү — осмея́ть (продёрнуть) в фельето́не
•- эләктереп калу
- эләктереп китү
- эләктереп кую -
3 кул
I сущ.1) рука́ ( каждая из верхних конечностей человека) || ручно́йкулларны артка кую — заложи́ть ру́ки за́ спину
кулларны кысышу — пожа́ть друг дру́гу ру́ки
көчле куллар белән эләктереп алу — cхвати́ть (пойма́ть) си́льными рука́ми
2) (обычно за словами уң, сул) рука́, бок, сторона́, направле́ниеуң кулда — на пра́вой стороне́
шушы кулдан барыгыз — иди́те в э́том направле́нии
3) перен. рука́, по́черк; мане́рабу аның кулы түгел — э́то не его́ рука́
кулыннан тану — узна́ть его́ по по́черку
4) по́дписькул куйдыру — дава́ть на по́дпись
кул кайда, баш анда — (погов.) где по́дпись, там и голова́ ( об ответственности за подпись)
5) перен. рука́, ве́дение, распоряже́ниеҗирне крестьяннар кулына бирү — дава́ть зе́млю крестья́нам
бу эш аның кулында — э́то де́ло в его́ ве́дении
6) перен. власть, госпо́дство; рука́берәүнең кулы астында булу — находи́ться во вла́сти кого-л.
фашистлар кулыннан коткару — освободи́ть из рук фаши́стов
7) ист. фланг, крыло́уң кул урар, сул кул турар, урта кул атар — (фольк.) пра́вый фланг окружа́ет, ле́вый фланг разруба́ет (расчленя́ет), а сре́дний - стреля́ет
8) разг. овра́г, сухо́е ру́сло; ба́лка с водо́й; доли́на•- кул аркасы
- кул бавы
- кул белән
- кул гранатасы
- кул зинасы
- кул йөге
- кул йөзе
- кул карату
- кулдан карау
- кул көче
- кул куйдырып
- кул кую
- кул күтәрү
- кул машинасы
- кул остасы
- кул очы
- кул очыннан
- кул пычкысы
- кул сәгате
- кул сөлгесе
- кул сөрткече
- кул чүпрәге
- кул станы
- кул сугышы
- кул тамыры
- кул тегермәне
- кул тырмасы
- кул фонаре
- кул хезмәте
- кул һөнәре
- кул чабу
- кул чугы
- кул эше
- кул ялы
- кул яссуы
- кул яссуы кадәр
- кулга алу
- кулга алыну
- кулга өйрәтү
- кулдан килү••кул алу (алышу) — пожа́ть ру́ку, здоро́ваться рукопожа́тием ( в знак дружбы)
кул аркасы (сырты) белән дога кылу — не дава́ть благослове́ния, не благославля́ть (букв. моли́ться ты́льной стороно́й ладо́ни); проклина́ть, жела́ть (кому-л.) зла, беды́
кул арты авыр (җиңел) — рука́ тяжёлая (лёгкая)
кул арты китү — не везёт, переста́ло везти́; пошло́ по швам (после какого-л. события, работы или продажи - о начавшемся вдруг невезении)
кул баглап тору — стоя́ть нагото́ве, быть свобо́дным и гото́вым к любо́му де́лу (перед кем-л.)
кул баглап утыру — сиде́ть сложа́ ру́ки; стоя́ть без де́ла
кул белән алып ташлагандай — как руко́й сня́ло (об избавлении от болезни, боли, утомления, сонливости и т. п.)
кул белән (кулыннан) төймә генә төйми — на все ру́ки ма́стер, всё уме́ет
кул белән эшләгәнне иң белән күтәрәсең — (погов.) все посту́пки тре́буют отве́та (букв. что ру́ки сде́лают, то спина́ изно́сит)
кул буш вакытта (чакта) — в свобо́дное вре́мя, на досу́ге; пока́ не рабо́таешь (пока́ ру́ки не за́няты)
кул бушамый — ру́ки не дохо́дят; нет вре́мени, недосу́г, не́когда
кул буяу — мара́ть ру́ки; см. тж. кул пычрату
кул йөзе чаклы гына — с ладо́нь, о́чень ма́ленький (о лице, физиономии и т. п.)
кул калмау — (все) ру́ки отби́ть
кулы килә (килеп тора) — рука́ лежи́т; ру́ки приноро́влены (имеют навыки что-л. делать); см. тж. кулы ята
кул кулга йокмау — о́чень бы́стро и прово́рно, ло́вко и легко́ (выполнять какую-л. ручную работу); бы́стрый на́ руку
кул кулны юа — (погов.) рука́ ру́ку мо́ет (о взаимопомощи, обычно в предосудительных поступках)
кул остару — наби́ть ру́ку, навы́кнуть, наторе́ть прост., наловчи́ться
кул сугып килешү (кул сугышу) — см. кул сугу; обою́дное рукоби́тье (в знак согласия, договорённости)
кул сузып тору — проси́ть подая́ние, ми́лостыню
кул сырты — противополо́жная (ты́льная) сторона́ руки́; см. тж. кул аркасы
кул тик тормау — быть нечи́стым на́ руку (занима́ться воровство́м)
кул тимәү — ру́ки не дохо́дят; см. тж. кул җитмәү
кул тыгу — приложи́ть ру́ки (к чему-л.), приня́ть уча́стие (в чём-л.) (обычно без чьего-л. разрешения)
кул шомару — наби́ть ру́ку, наловчи́ться, наторе́ть (в чём-л.)
кул (эшкә) яту — рука́ лежи́т, рука́ приноро́влена (быть спосо́бным)
кулга да алмау — не брать в ру́ки, не держа́ть в рука́х, не прикаса́ться
кулга ияләштерү — укроща́ть (животных, ирон. людей)
кулдан килгән кадәр — поси́льно, по ме́ре (в ме́ру) сил, по ме́ре возмо́жности (работать, помочь и т. п.)
кулдан киткәнче, иясенә җиткәнче — (погов.) нева́жно сде́лано, лишь бы скоре́е сбыть с рук
куллар тыңламау (күтәрелмәү) — ру́ки не слу́шаются (не поднима́ются), ру́ки опуска́ются
кулларны җәю — простере́ть ру́ки
кулларны чишү — развя́зывать ру́ки (кому-л.), дать свобо́ду де́йствий
кулыңны (кулларыңны) күтәр! — сдава́йся!
кулны күкрәккә куеп — положа́ ру́ку на́ сердце (сказать, спросить и т. п.), от чи́стого се́рдца
кулны тик тотмау — не сиде́ть сложа́ ру́ки, быть всегда́ при де́ле
кулны тота — ру́ку де́ржит, меша́ет; препя́тствует, тормози́т (в каком-л.) де́ле
кулы(ң) калмас — ру́ки не отва́лятся (у кого-л.)
кулы кыска — ру́ки ко́ротки́ (у кого-л.)
кулы эшкә ятмый — ру́ки не лежа́т к рабо́те, ничего́ не уме́ют де́лать, у него́ ничего́ не получа́ется
кулы(н) юмаган — нечи́ст на́ руку (букв. ру́ки немы́тые)
кулымны кисәргә бирәм — даю́ ру́ку на отсече́ние; ей-бо́гу, кляну́сь
кулын куймаган — по́дписи не оста́вил, неизве́стно кто ( о совершившем кражу или преступление)
кулына сугу — бить по рука́м (кому-л.), наказа́ть (кого-л. за что-л.)
кулына шайтан төкергән — черто́вски ло́вкий, виртуо́зно выполня́ет (какую-л.) (ручну́ю) рабо́ту (букв. на́ руки плю́нул дья́вол)
кулыннан килмәгән эше юк — ма́стер на все ру́ки (букв. нет тако́й рабо́ты, кото́рую бы он не смог вы́полнить)
кулыннан эш килми (торган кеше) — безру́кий, неуме́лый в рабо́те
кулыннан эш килү — быть свобо́дным выполня́ть любо́е де́ло, быть ма́стером на все ру́ки
кулыңны ал! — ру́ки прочь! (от кого-чего-л.); не вме́шивайся!
кулыңны бир! — дай ру́ку! я согла́сен!
- кул астына алукулыңны тый! — не дава́й во́лю рука́м!
- кул астына керү
- кул астында
- кул бармый
- кул башлау
- кул бирмәү
- кул бирү
- кул болгау
- кул буш тормау
- кул җае
- кул җитмәс
- кул җитмәү
- кул җитү
- кул җылыту
- кул калмас
- кул кушырып тору
- кул кушырып утыру
- кул күтәрелми
- кул кызу
- кул кыска
- кул кычыта
- кул озайту
- кул пычрату
- кул салу
- кул селтәү
- кул сугу
- кул сузу
- кул сузымында
- кул тидерү
- кул тимәгән
- кул тыккысыз
- кул уңае
- кул хөкеме
- кул ягу
- кулга ирек бирү
- кулга керү
- кулга төшерү
- кулга төшү
- кулда тоту
- кулдан китү
- кулдан төшми
- кулдан үтү
- кулдан кичү
- кулдан ычкындыру
- кулдан ычкыну
- кулы озын
- кулы тик тормас
- кулы уйнау
- кулы ята
- кулы ятышлы
- кулына алу
- үз кулына алу
- кулына бирү
- кулына тоттыру
- кулына карау
- кулына эләгү
- кулында тоту
- үз кулында тоту
- кулында ут уйнату II прил.1) подходя́щий, соотве́тствующий; ро́вня см. тж. кулай 1)бу эшкә кул кешене табу җиңел түгел — найти́ подходя́щего челове́ка на э́то де́ло не так легко́
2) поло́женный (кому-л.), назна́ченный ( судьбой); принадлежа́щийсезгә кул мал түгелдер — не вам, наве́рное, суждено́ э́то добро́
3) быть па́рой, па́расиңа кул яр түгел — он(а́) тебе́ не па́ра
•- кул килү
См. также в других словарях:
алу — 1. Нәр. б. кулга тотып үзеңә күчерү. Бирүчедән кабул итү хат алу. Үзеңнеке итү. 2. Бер нәрсәне икенчедән, өлешне бөтеннән аеру өстәлдән китап, коедан су, таудан таш алу 3. (Үзең белән) йөртү, ияртү ал мине үзең белән 4. Үз өстеңә эш яки йомыш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эләктерү — 1. Нык тота торган нәрсә белән каптыру, бәйләү, тагу, кадау. Төймәләп яки каптырмаларын каптырып ябу (кием тур.) 2. Тешләү 3. Бәрү, бәреп төшерү чүлмәкне эләктереп вату. Сугу, бәреп тидерү борынына берне э. 4. Кая да булса җиңелчә генә урнаштыру… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
элү — 1. Нәр. б. берәр җиргә беркетеп, салындырып, асып кую 2. Нәр. б. каплап бәйләү алъяпкыч элгән килеш 3. Нәр. б. берәр әйбернең очына гына эләктереп алу соскы борынына ясмык оны элгән иде 4. Тагу 5. Урынына кую телефон трубкасын элү 6. Игътибарсыз … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәшәләү — Аралау, каккалап аерып алу; эләктереп алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хортум — Филдә һәм кайбер башка хайваннарда сулыш алу, сизү һәм нәр. б. эләктереп алу өчен хезмәт итә торган озынча әгъза … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолу — 1. Коткару, аралау; саклап калу. Бетерү, юкка чыгару (гаепне, яман атны, гөнаһларны һ. б. ш.) 2. күч. Яшерү, дөресен әйтмәү төп сәбәпне йолып калу 3. Эләктереп алу кем шушыны йолып китә, үзенә була, диде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шап — 1. Бер әйбер икенчесенә киң йөзе белән бәрелгәндә чыккан тавышны белдерә 2. хәб. Шап иттереп сугу турында. Эләктереп алу, тоту турында. ШАП ТА ШОП … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүпләү — I. 1. Чүп (I,1) белән тутыру, чүп белән каплау 2. Бер иш нәрсәгә башка чит нәрсә катнашу, чүп катнашу. II. ЧҮПЛӘҮ – 1. Таралып яткан яки башка төрле азыкны томшык белән эләктереп алып ашау тавыклар җим чүпли. Берәр нәрсәне бөртекләп җыеп ашау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
талаулау — (ТАЛАКЛАУ) (ТАЛАУЛЫ) – Талау белән авыру. II. ТАЛАУ – ф. 1. Һөҗүм итеп, тешләре яки тырнаклары белән эләктереп йолыккалау (хайваннар тур.) Тешләп, канны эчеп борчу (бөҗәкләр тур.) 2. Кемнең дә булса мал мөлкәтен көчлек белән тартып алу, үзләштерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чеметү — 1. Тәннең тиресен бармаклар белән эләктереп алып бик каты кысу, кысып авырттыру 2. Нин. б. әйберне тырнаклар яки бармак очлары белән генә эләктереп тоту 3. Сибелүчән, таралучан яки кечкенә нәрсәне бармак очлары белән алу. 4. Чеметтерү (2) 5. күч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тарту — I. диал. и. Егетнең кәләшенә бирә торган бүләге. II. ТАРТУ – (ТАРТТЫРУ) (ТАРТЫЛУ) – ф. 1. Көч белән үзеңә якынайту; киресе: этәрү. ТАРТЫП – рәв. кискен яки көчәнеш белән 2. Нәр. б. якынга сөйрәп китерү. Берәр якка күчереп кую 3. Сөйрәү, өстерәү 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
